Algemeen
In de gematigde streken zijn cacaomotten (Ephestia elutella) één van de meest voorkomende motten in voedingswaren. De larven eten cacaoproducten, veevoeder, amandelen, noten, gedroogd fruit, enz. ... .Ze vormen daardoor een groot potentieel probleem in chocoladeindustrieën, evenals de Indische Meelmot en de Dadelmot. Voor deze hele groep wordt daarom ook wel eens de naam " Chocolademot " gebruikt.
De motten komen vrijwel altijd met de ruwe grondstoffen een fabriek binnen. Verder kunnen voedselrestanten in hoeken, kanten, machines, e.d. voor ideale broedplaatsen zorgen. Als er eenmaal motten in een fabriek aanwezig zijn, dan blijft het risico bestaan dat er eieren in de afgewerkte producten worden gelegd, zodat men problemen krijgt met “wormpjes” in de chocolade. De larven zijn niet in staat om hermetisch gesloten verpakkingen binnen te dringen.
Cacaomotten zijn ook in staat om van tabak te leven, daar ze bestand zijn tegen nicotine. Hierdoor vormen ze samen met de tabakskever een grote bedreiging in de tabaksindustrie en in de tabaksopslagplaatsen.
Identificatie
De cacaomot is een klein, bleek, bruinachtig motje. De lengte van het imago bedraagt 5 - 9 mm en de spanwijdte 14 - 20 mm. De dwarslijnen op de voorvleugels zijn soms onduidelijk.Ook komen er donkere ( melanische ) vormen voor. De larve is gebroken wit met een lengte van 1 - 1,5 cm.
Ontwikkeling
De cacaomot heeft een volledige gedaanteverwisseling.
De generatietijd bedraagt minimaal 1 maand ( bij 30 °C en 70 % luchtvochtigheid ).
ei : 10 - 14 dagen
larve : 20 - 120 dagen
pop : 1 - 3 weken
imago : 1 maand
Het wijfje legt tot ongeveer 200 eitjes op de voedingsmiddelen en de grondstoffen. De larven graven zich in het product en spinnen zijde tewijl ze zich voeden.
De volgroeide larven verlaten vaak de voedselbron en klimmen tegen wanden op en maken daarbij webben. Uiteindelijk produceren ze cocons, waarin ze gedurende de winter verblijven om daarna te verpoppen. In het voorjaar komen dan de volwassen motten uit de poppen. In productieruimten, waar steeds een warme temperatuur heerst, gebeurt geen overwintering maar verpoppen de larven na ongeveer drie weken.
Schade
Het is de larve of rups van de cacaomot die schade aanricht :
materiaalverlies door aantasting van chocoladeproducten, noten, enz. ... .
verontreiniging van voedingsmiddelen e.d. met uitwerpselen en spinsels.
De andere stadia ( ei, pop en imago ) tasten niets aan.
Bestrijding
Bij de bestrijding is het belangrijk eerst de haarden te vinden om te voorkomen dat heel de ruimte onnodig wordt behandeld.
Veel problemen met de cacaomot kunnen voorkomen worden door preventieve maatregen.
Zo kan men bv.:
binnenkomende goederen controleren op aanwezigheid van insekten
temperatuur in opslagruimten zo laag mogelijk houden
levensmiddelen bewaren in goed gesloten voorraadbussen
producten zo kort mogelijk opslaan
licht aangetaste voorraden geïsoleerd opslaan en zo snel mogelijk verwerken
leeggekomen ruimten goed schoonmaken
ophoping van voedingsrestanten vermijden
preventieve behandelingen van productieruimten en binnenkomende goederen.
